Zit er in bepaalde voedingsmiddelen natuurlijke probiotica?
- 13/01/2020
- Maag-en-darmklachten
- Probiotica
Onze darmen worden bewoond door biljoenen micro-organismen die zowel een belangrijke rol spelen bij de spijsvertering alsook ons lichaam verdedigen tegen schadelijke bacteriën en virussen. Het is belangrijk dat dit ecosysteem in onze darmen constant in evenwicht blijft. Een gezonde levensstijl helpt daarbij. Is het mogelijk om voedingsmiddelen met natuurlijke probiotica aan je eetpatroon toe te voegen?
Wat is het verschil tussen prebiotica en probiotica?
Je kan het ecosysteem in de darmflora ondersteunen met bepaalde voedingsmiddelen. Daarvoor is het eerst en vooral belangrijk om het onderscheid te kennen tussen prebiotische en probiotische voedingsmiddelen. Beiden kunnen de darmgezondheid bevorderen, maar ze hebben een ander effect op de populatie bacteriën in onze darm.
Prebiotische voedingsmiddelen kunnen door het lichaam zelf niet worden verteerd. Die worden door bacteriën in de darmflora gefermenteerd. Het is dus eigenlijk voeding voor de bacteriën waardoor ze zich gemakkelijker kunnen vermeerderen en zo in aantal toenemen.
Prebiotische voedingsmiddelen zijn meestal erg vezelrijk. Het is echter niet zo dat alle vezels prebiotisch zijn. Volgende voedingsmiddelen staan erom bekend prebiotisch te zijn: (moeder)melk, uien, knoflook, artisjokken, asperges, prei, haver, tarwe en sojabonen.
Een probioticum is een levend microbiologisch voedingssupplement, dat de gezondheid van de gastheer bevordert door het microbiële evenwicht in de darm te verbeteren. Voedingsmiddelen met zogenaamde natuurlijke probiotica bevatten van nature levende bacteriën. Dus door die te eten, voeg je in theorie automatisch bacteriën toe aan je darmflora.
Het is echter wel erg belangrijk dat de bacteriën de darmen levend bereiken en dat is nu net niet zo vanzelfsprekend. Veel bacteriën worden immers vernietigd bij hun passage doorheen het spijsverteringskanaal door onder meer maagzuur, gal en spijsverteringssappen.
Probiotica zijn het best gekend onder vorm van zuivelproducten (met natuurlijke melkzuurbacteriën), of met probiotica verrijkt voedsel. Zo zijn er bepaalde merken kunstmelk voor baby’s op de markt die verrijkt zijn met probioticastammen. Ook zijn er producten beschikbaar bij de drogist of apotheker met gevriesdroogde bacteriën in de vorm van pillen en tabletten.
Welke voedingsmiddelen bevatten van nature melkzuurbacteriën en zijn op die manier verwant aan probiotica?
Wanneer je aan je eetpatroon voedingsmiddelen wil toevoegen die goede bacteriën bevatten, zijn er twee belangrijke zaken om rekening mee te houden.
Zo kan je kiezen voor voedingsmiddelen die verrijkt zijn met melkzuurbacteriën. Dat zijn meestal gefermenteerde yoghurtdrankjes. Bij de keuze van zo’n product is het echter belangrijk dat je kiest voor een product dat een melkzuurbacteriestam bevat die wetenschappelijk goed gedocumenteerd is, zoals bijvoorbeeld L. Bifidus of L. Casei.
Daarnaast kan je ook kiezen voor natuurlijke voedingsmiddelen die automatisch rijk zijn aan melkzuurbacteriën en die verwant zijn aan probiotica.
Enkele voorbeelden van voedingsmiddelen met aan probiotica verwante melkzuurbacteriën:
- Karnemelk en yoghurt, zoals bijvoorbeeld Griekse yoghurt,
- appelazijn dat rauw en ongepasteuriseerd is,
- kazen gemaakt van rauwe, ongepasteuriseerde melk zoals bijvoorbeeld feta,
- gefermenteerde voedingsmiddelen zoals augurken, zuurkool, kefir, kimchi en miso.
Yoghurt, komboecha, zuurkool, kimchi, salami, … bevatten van nature melkzuurbacteriën. Toch kan je deze voedingsmiddelen moeilijk beschouwen als zuivere probiotica. De exacte hoeveelheid en het gezondheidseffect van de goedaardige bacteriën die erin zitten is immers moeilijk te meten en bovendien onvoldoende onderbouwd.
Natuurlijke probiotica: niet voor iedereen geschikt
Het is een goed voornemen om via voeding je darmgezondheid te ondersteunen. Voor mensen met darmklachten, zoals het prikkelbaredarmsyndroom, kan het toevoegen van gefermenteerde voedingsmiddelen aan hun eetpatroon echter een negatief effect op hun darmen hebben.
Dat is dus best te vermijden. Dat komt omdat deze voedingsmiddelen binnen de FODMAP-voedingsmiddelen vallen die de maag en darmen ook kunnen irriteren. FODMAP staat voor: fermenteerbaar, oligosacchariden, disacchariden, monosacchariden, en polyolen.
Mensen met darmklachten volgen vaak een laag FODMAP-dieet. Het eten van gefermenteerde voeding, verwerkt of suikerrijk voedsel wordt bij dit dieet meestal afgeraden.
Niet iedereen heeft met andere woorden baat bij een eetpatroon met talrijke pre- of probiotische voeding. Ook is de kans dat de melkzuurbacteriën in natuurlijke voedingsmiddelen de darmen levend bereiken eerder klein, tenzij je ze voldoende hoog geconcentreerd zijn of je ze in voldoende hoeveelheden opneemt.
Vele soorten melkzuurbacteriën die je vandaag aantreft in voedingsmiddelen worden onterecht probiotica genoemd omdat ze de darm vaak niet levend bereiken, onvoldoende geconcentreerd zijn, en bij gevolg hun gunstig effect op de darmflora gewoonweg uit blijft.
Wie zijn darmgezondheid echt wil ondersteunen, doet er goed aan om te kiezen voor een voedingssupplement met probiotica waarvan de werking van de bacteriestam goed gedocumenteerd is, zoals bijvoorbeeld de L. reuteri Protectis (DSM 17938 stam). Deze melkzuurbacterie is uitvoerig onderzocht en blijkt van nature aanwezig in moedermelk.
Het is dan ook een van de eerste melkzuurbacteriën die onze darmen koloniseert. Lactobacillus reuteri Protectis is in België enkel verkrijgbaar bij de apotheek en wordt regelmatig voorgeschreven door de artsen.
