Onze immuniteit of weerstand is het afweermechanisme van ons lichaam tegen ziekteverwekkers die op ons afkomen.
____________
Mocht je je afvragen welk onderdeel van ons lichaam het hardste werkt, dan is ons immuunsysteem zeker een kanshebber. Het staat immers voortdurend in paraatheid om ons te beschermen tegen alles wat ons lichaam van buitenaf en van binnenuit mogelijk kan aanvallen.
Ons immuunsysteem detecteert voortdurend welke organismen lichaamseigen of lichaamsvreemd zijn en welke mogelijk een gevaar voor ons kunnen inhouden. Geen wonder dat ons immuunsysteem ook wel ‘onze weerstand’ genoemd wordt. Het is in feite ons eigen inwendige verdedigingsleger dat op elk moment een vijand kan identificeren en er op de juiste manier tegen kan optreden.
Onze weerstand moet niet alleen vechten tegen ziekteverwekkers als bacteriën, virussen of parasieten waar het al eerder tegen vocht, er moet ook snel en efficiënt gereageerd worden op nieuwe ziekteverwekkers waarmee het voor de eerste keer in aanraking komt.
We gaan er dieper op in en geven een antwoord op volgende vragen:
Waar bevindt ons immuunsysteem zich in ons lichaam?
Cellen die tot het immuunsysteem behoren, zitten verspreid over heel ons lichaam. Toch zijn er bepaalde lichaamsdelen waar grote delen van ons immuunsysteem gecentraliseerd zitten.
Zo wordt de huid beschouwd als een belangrijk deel van het immuunsysteem, omdat de huid letterlijk een barrière vormt tussen ons lichaam en de buitenwereld.
Er zijn al heel wat ziekteverwekkers die door de huid tegengehouden worden. De huid kan daar soms zichtbaar op reageren onder de vorm van eczeem of een infectie.
Dankzij recent onderzoek weten we echter dat het centrum van ons immuunsysteem zich in onze darmen bevindt. Maar liefst 70% van onze natuurlijke weerstand zit in onze darmen.
Daar vertoeven triljoenen bacteriën die samen de darmflora of het darmmicrobioom genoemd worden. Iedere persoon heeft een unieke darmflora, afhankelijk van onder meer leefomstandigheden en het voedingspatroon.
Een bacterie die de darmen binnendringt, botst dus op een heel leger van ‘goede’ bacteriën dat er alles aan zal doen om de indringer te verslaan. Het is dus van groot belang om het evenwicht in de darmflora te verzorgen en te bewaren.
In tijden van een verhoogd infectierisico kan het nuttig zijn om je weerstand te stimuleren of je immuunsysteem te versterken. Denk bijvoorbeeld aan de donkere dagen in de winter of aan periodes waarin bepaalde virussen de ronde doen.
Maar ook bijvoorbeeld aan het moment waarop je kindje de overgang maakt van de kribbe naar het kleuterklasje, of aan periodes waarin je langdurige blootgesteld bent aan stress.
Manieren om je weerstand te versterken zijn bijvoorbeeld ervoor zorgen dat je een vitamine D-tekort vermijdt door zeker in de winter een vitamine D-supplement in te nemen.
Maar ook een kuur probiotica kan helpen om het evenwicht aan goede bacteriën in je darmflora op peil te houden en dus het immuunsysteem te stimuleren.
Systeemfouten zijn niet uit te sluiten
Elk ingewikkeld systeem loopt het risico op fouten in het systeem zelf. Dat geldt ook voor het immuunsysteem. Vanwege de gigantische verantwoordelijkheid van ons immuunsysteem is het niet verwonderlijk dat er wel eens iets fout kan gaan.
Ook bestaan er ziekteverwekkers die het immuunsysteem zelf aantasten. Maar het immuunsysteem kan soms ook foutief reageren op eigen lichaamscellen. In dat geval spreekt men van een auto-immuunreactie die kan uitmonden in auto-immuunziektes als reuma, lupus of de ziekte van Crohn.
Overgevoelig reageren
Ons immuunsysteem kan ook overgevoelig reageren op ongevaarlijke stoffen, zogenaamde allergenen. In dat geval spreekt men van een allergie. Wanneer het lichaam in contact komt met een allergeen, maakt het als tegenreactie een grote hoeveelheid histamine aan.
Die veroorzaken de typische allergiesymptomen als allergische rhinitis, huiduitslag en jeuk. Veel voorkomende allergieën zijn bijvoorbeeld hooikoorts, allergie voor huisstofmijt, of uiteenlopende voedselallergieën.
Naast voedselallergieën bestaan er ook voedselintoleranties. Je lichaam reageert dan niet overgevoelig zoals bij een allergie, maar in geval van een intolerantie kan het bepaalde stoffen, zoals lactose of histamine, moeilijker afbreken.
Om de allergische reactie te temperen, worden antihistaminica toegediend die de lichaamseigen histamines tegenwerken, waardoor de allergische symptomen afnemen. Allergiesymptomen kunnen ook symptomatisch behandeld worden via bijvoorbeeld een neusspray.
