Calcium of kalk is een mineraal dat onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van sterke botten en een gezond gebit, voor de bloedstolling, om te zorgen dat spieren en zenuwen goed functioneren en voor het transport in het lichaam van andere mineralen zoals magnesium, kalium en natrium.
____________
Een tekort aan calcium kan nare gevolgen hebben. Zo krijgt één op de drie vrouwen en één op de vijf mannen na hun vijftigste te maken met breuken die worden veroorzaakt door osteoporose of botontkalking.
Maar ook een slecht gebit, spierpijn of een verzwakt immuunsysteem kunnen het gevolg zijn van een gebrek aan calcium. Het is dan ook één van de belangrijkste vitamines en mineralen in een gezond dagelijks dieet. Maar wat is het eigenlijk, waar zit het in en wanneer moet je een supplement nemen?
In wat volgt geeft dit artikel een antwoord op volgende vragen:
Wat is calcium?
Calcium of kalk is een mineraal dat onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van sterke botten en een gezond gebit. Maar wist je dat het ook nodig is voor de bloedstolling, om te zorgen dat spieren en zenuwen goed functioneren en voor het transport in het lichaam van andere mineralen zoals magnesium, kalium en natrium? Daarnaast helpt calcium ook nog om de bloeddruk te reguleren.
Hoeveel calcium heb je nodig?
Een gezonde volwassene heeft zo’n 950 mg calcium per dag nodig. Dat komt overeen met 4 glazen melk of 100 gram kaas. Jongeren die in de puberteit zitten en volop aan het groeien zijn, hebben wat meer nodig: 1150 mg.
In welke voeding vind je calcium?
De belangrijkste bronnen van calcium in voeding zijn natuurlijk zuivelproducten als melk, yoghurt en kaas. Maar je vindt ook calcium in fruit en groenten zoals abrikozen, appels en dadels, broccoli, kool en spinazie. En ook brood, aardappelen, noten, peulvruchten en vissoorten als zalm en sardines behoren tot de lijst met calciumrijke producten.
De opname van calcium kan negatief beïnvloed worden door een teveel aan cafeïne, alcohol, zout, eiwitrijke voeding en witte suiker. Zolang je gevarieerd eet en genoeg calcium voorziet in je dieet hoeft dit echter geen probleem te vormen.
Hoe herken je de symptomen van een tekort of teveel aan calcium?
Calciumtekort
Een tekort aan calcium kan een belangrijke oorzaak zijn van botontkalking of osteoporose, vooral op latere leeftijd wanneer ons lichaam het mineraal minder gemakkelijk opneemt. Bij kinderen kan een tekort aan calcium dan weer leiden tot een verstoorde botontwikkeling en een vervormd skelet. Verder is calciumtekort ook een oorzaak van:
- Gebitsproblemen
- Spierpijn
- Problemen met de schildklier
- Overgewicht en obesitas
- Slaapproblemen
- Broze nagels en droge huid
Teveel calcium
Een te hoog calciumgehalte in het bloed noemt men ook wel hypercalciëmie. Dit kan het gevolg zijn van een verstoorde calciumstofwisseling door een overdosis vitamine D of magnesium. Een verhoogd gebruik van calcium tijdens een korte periode hoeft niet schadelijk te zijn. Op langere termijn kan teveel calcium in het bloed bij sommige mensen echter zorgen voor:
- Nierstenen
- Verkalking van de nieren en bloedvaten
- Ontsteking van de alvleesklier
- Maagzweren
Wanneer moet je een calciumsupplement nemen?
Veel mensen zijn gebaat bij het nemen van een calciumsupplement. Zo wordt calcium bij één op de drie vrouwen en één op de vijf mannen boven de 50 minder goed opgenomen in het bloed. Daardoor gaan de botten langzaam ontkalken en wordt het risico op breuken groter. Hoe meer calcium de botten op jonge leeftijd bevatten, hoe langer ze later sterk blijven.
Dit geldt dus voor zowel mannen als vrouwen, al gaat het proces van botontkalking bij vrouwen sneller na de menopauze. Door een dalende oestrogeenspiegel nemen ze calcium minder gemakkelijk op. Dit kan niet alleen leiden tot botontkalking of osteoporose, maar zorgt ook voor humeurwisselingen, spierkrampen en gespannen zenuwen.
Ook voor zwangere vrouwen kunnen extra calciumtabletten een goed idee zijn. De baby heeft voor zijn ontwikkeling immers ook calcium nodig, die voorzien moet worden via de moeder. Bovendien verlagen calciumsupplementen het risico op zwangerschapsvergiftiging aanzienlijk.
Wisselwerking
Om goed te kunnen worden opgenomen treedt calcium in een wisselwerking met andere mineralen als magnesium en fosfor. Vitamine D heeft dan weer een positieve invloed op de opname van calcium door het darmstelsel en is ook nodig om het goed in de botten op te slaan.
Vooral in de winter kan een tekort aan vitamine D ervoor zorgen dat het lichaam calcium minder goed opneemt. Daarom bevatten calciumtabletten zoals Calcium-D Forte EG ook een dosis vitamine D. Aarzel niet raad te vragen aan uw arts of apotheker.
